Hieronder een bloemlezing van allerhande fabeltjes over paarden. Het is maar een greep uit de hoeveelheid fabeltjes die er rondgaan; dit artikel zal zeker verder worden uitgebreid. Als je suggesties hebt voor aanvullingen dan horen we dat graag!
Rijden
Rijden met een bit is veiliger
Nee, met een touwhalster kun je even veilig, zo niet veiliger, buiten rijden. Een bit is een communicatiemiddel, geen dwangmiddel. Een paard dat niet wil stoppen stop je er niet mee. De beste manier om je paard in een noodsituatie te stoppen is met behulp van de one-rein-stop. En die methode werkt zowel met een halster als met een bit. Waarbij je, indien dat nodig is, met een halster meer kracht kan zetten zonder je paard pijn te doen. En dat is niet alleen vriendelijk, maar ook belangrijk, want een op hol geslagen paard gaat van pijn nóg harder lopen... Het is absoluut een hardnekkig fabeltje dat rijden met een bit veiliger is.
Zie voor meer informatie over waarom paarden op hol slaan, hoe je dat voorkomt en een rennend paard weer tot stoppen krijgt het artikel over de one-rein-stop.
Als je gaat rijden zonder een cap op ben je niet verzekerd
Een heel merkwaardig fabeltje! Verzekerd tegen letselschade ben je
altijd! Ook als je bezopen achter het stuur van je auto zit, geen
gordels draagt en vervolgens tegen een boom rijdt. Of wanneer je rookt
en daardoor longkanker krijgt. "Eigen schuld is dikke bult" geldt in
Nederland niet, althans niet voor wat betreft de
ziektekostenverzekeringen. Het niet dragen van een cap vormt hierop
geen uitzondering.
Laten we wel wezen: Rijden met een cap is beslist veiliger, maar helemaal niet rijden is nog veiliger. Welke risico's je aanvaardbaar vindt is een persoonlijke aangelegenheid. Laat iedereen dus gewoon zelf beslissen welke risico's hij of zij neemt in plaats van betuttelende fabeltjes te verspreiden!
Je moet altijd vanaf links opstijgen
Op iedere manege leren ze je dat je links moet opstijgen. Maar waarom moet dat dan? Gebeurt er
iets ergs als je van rechts opstijgt? Nee, het is zelfs goed om rechts
op te stijgen! De reden dat je links moet opstijgen komt, zoals zoveel
fabeltjes, uit het verleden. Dressuur is afgeleid van de cavalerie: de
militairen dus! En vroeger droegen die een sabel, zwaard, of wat voor
wapentuig dan ook, en dat droegen ze altijd aan de linkerkant zodat ze
er met hun rechterhand snel bij konden. Maar met een sabel aan de
linkerkant is het zo goed als onmogelijk om rechts op te stijgen, dus
stegen de militairen altijd aan de linkerkant op. En dus doen we dat
vandaag de dag nog steeds, zonder er bij na te denken, gewoon omdat
iedereen dat zo doet!
Ondertussen zitten we met stijgbeugelriemen die ongelijk uitrekken,
maar die kun je af en toe nog verwisselen. Erger is het voor de
bespiering van je paard, die kun je helaas niet verwisselen...
Bovendien leer je je paard op deze manier dat je alles aan de
linkerkant doet, en vervolgens kun je je afvragen waarom je paard zo
veel makkelijker linksom longeert dan rechtsom, terwijl je hem zelf
aanleert om altijd met zijn linkeroog op jou te blijven letten! En
omdat hij linksom makkelijker longeert dan rechtsom ontwikkelt die ene
kant zich beter, en kun je je daarna weer gaan afvragen waarom de
linkergalop nou zo veel makkelijker gaat dan de rechtergalop...
Wie zijn verstand gebruikt laat deze militaire traditie voor hij is en doet wat het beste is voor zijn paard: Links en rechts afwisselend opstijgen!
Als je een ruiterbewijs hebt betekent het dat je goed kunt rijden
Wat zou je vinden van een auto-rijbewijs, waarbij het al dan niet
dragen van een stropdas doorslaggevend voor het resultaat is, waarbij
je alleen maar mag afrijden in auto's van Europees fabricaat, waarbij
je voor de verschillende onderdelen verschillende auto's mag gebruiken,
waarbij je de technische handleiding van een bepaalde garage uit je
hoofd moet leren, etc.? Waardeloos toch?
Maar voor het ruiterbewijs moet je bepaalde kleding dragen, jezelf
indelen in hetzij Engels hetzij Western, ook al pas je niet in een van
deze categorieën, mag je niet op een töltend paard rijden maar moet je
kunnen draven, mag je niet op een halster of bosal afrijden ook al kun
je dat veilig doen en doe je normaal niets anders, en moet je kunnen
springen. Waarvoor dat laatste dient? Ehh, voor als er buiten een boom
over het pad ligt? En wat doe je dan als je op de fiets bent als er een boom over de weg ligt? En komen
dressuur-ruiters hogere obstakels tegen dan Western-ruiters, die bij
het afrijden minder hoog hoeven te springen? En dan het theorie-boek.
Het is de zienswijze van een bepaalde schrijver! Op onze website kom je
veel dingen tegen over de verzorging van paarden die daar lijnrecht
tegenin gaan...
En de veiligheid? Is die er mee gediend dat je bij het afrijden op een
andere manier rijdt dan je thuis zelf doet, op een suf oud manegepaard
in plaats van je eigen opgewonden Arabiertje?
Zolang het ruiterbewijs zo weinig met veiligheid maar zoveel met een
bepaalde discipline te maken heeft zegt een ruiterbewijs... niets over
veiligheid maar over het compatibel zijn met een bepaalde discipline...
Het mag duidelijk zijn dat wij aan deze onzin niet meedoen! Wij hebben geen ruiterbewijs en zijn ook niet van plan er een te gaan halen zolang er inhoudelijk niets aan het ruiterbewijs wordt veranderd.
Sporen zijn nodig bij paarden die niet goed op been reageren
Wel eens gezien dat er een vlieg op de flank van het paard gaat zitten? Het paard reageert er gelijk op, dus hij kan duidelijk een vlieg voelen! Maar als een paard een vlieg kan voelen, waarvoor heb je dan sporen nodig om je bedoelingen over te brengen? Het is net zoiets als een buitenlander die geen Nederlands verstaat iets duidelijk proberen te maken: je kan harder gaan roepen, maar het probleem zit hem niet in het slechte gehoor van de buitenlander, maar in het feit dat hij jouw taal niet verstaat. Toch gaan de meeste mensen in een dergelijk geval harder praten, en zo doen we dat dus ook bij het paard. Als hij een beenhulp niet goed begrijpt gebruiken we sporen want daarmee kunnen we harder "roepen"... Maar een goede ruiter heeft geen sporen nodig, die verstaat de kunst om zijn paard te leren luisteren naar subtiele beenhulpen...
Een paard dat niet (meer) reageert op beenhulpen, moet opnieuw getraind worden. Wat vaak betekent dat de mens nieuwe gewoontes aan moet leren. Als er namelijk niets wordt veranderd, en je zou met sporen gaan rijden, dan zal het paard in no-time ook niet meer naar de sporen luisteren omdat het leert om deze hulpen ook te negeren.
Waarom reageert het paard slecht op het been? Vaak is het omdat mensen continu doorgaan met 'aansporen'. Elke pas weer 'aandrijven'. Dat resulteert uiteindelijk in een paard dat gewend is geraakt om dat te negeren! Beloon na het licht aandrijven door je been los te laten en ook niet per ongeluk te laten flapperen (dat vergt veel oefening bij beginners!), zodra je paard in de gewenste snelheid gaat. Zie het aansporen als een gesproken commando zoals 'Draf'. Draaft het paard, dan blijf je niet doorgaan met 'draf' 'draf' 'draf' zeggen. Net zoals je niet doorgaat met 'Zit' zeggen tegen een hond die al zit! Doe je dit goed, dan wordt het paard vanzelf weer lichter op de hulp. Indien niet, dan heeft hij er geen zin in en in plaats van harder te gaan aandrijven, kun je je beter afvragen waarom hij geen zin heeft en hoe je dat zou kunnen oplossen. Zo blijft het voor alle partijen leuk!
Een draver moet je nooit laten tölten
Ook weer zo'n vreemd fabeltje. Veel dravers kunnen fantastisch goed tölten en doen niet onder voor een duur gangenpaard. Maar veel mensen zijn onbekend met het fenomeen tölten, denken dat het paard kreupel loopt of dat het slecht is voor hun paard. Niets is minder waar.
Gedrag
Paarden nemen stalondeugden van elkaar over
In veel stallen zie je paarden die last hebben van zogenaamde stalondeugden,
zoals luchtzuigen. Veel mensen denken dat andere paarden die dit zien
deze slechte gewoonten van elkaar overnemen.
Inderdaad zie je vaak dat ALS het voorkomt op een stal dat dan meerdere
paarden het doen.
Een paard begint echter aan stalondeugden als er iets mis is met de
leefomstandigheden. Paarden nemen het niet van elkaar over. Dat je vaak
ziet dat meerdere paarden op dezelfde stal luchtzuigen e.d. komt omdat
ze allemaal moeten leven in dezelfde slechte omstandigheden. Verveling
is de grootste oorzaak van stalondeugden, een paard hoort eigenlijk niet
op stal te staan... (Zie ook natuurlijke huisvesting).
Verbeter je de leefomstandigheden dan houden paarden die eenmaal begonnen zijn aan stalondeugden er niet zomaar meer mee op. Wel kun je daarmee voorkomen dat andere paarden hetzelfde gedrag gaan ontwikkelen, ook al staan ze voortdurend naast een luchtzuiger. Dat paarden stalondeugden van elkaar overnemen is een bewezen fabeltje!
Voeding
Hoefbevangenheid wordt veroorzaakt door eiwitten in het voorjaarsgras
Dit fabeltje zou allang uit de wereld moeten zijn! Uit allerlei onderzoeken is gebleken dat fructaan in het gras de grote boosdoener is, en eiwitten nauwelijks een rol spelen. Het fructaangehalte van gras loopt vooral hoog op wanneer de temperatuur laag is terwijl er veel zonneschijn is, een situatie die in het voorjaar vaak voorkomt. Maar het fructaangehalte loopt ook door andere omstandigheden op. Wie hoefbevangenheid wil voorkomen kan het beste even ons artikel over fructaan lezen.
Een paard moet je na het buitenrijden gelijk voer geven
Als je paard niet vlot naar huis loopt kun je dat inderdaad het beste
doen. Maar de meeste mensen hebben het omgekeerde probleem: het paard
wil te snel naar huis. En zodra het paard thuis is krijgt hij voer, ze
belonen het paard dus iedere keer weer voor het nog iets sneller naar
huis terugkeren! Bovendien is er nog een reden om juist niet direct te
voeren na het rijden, het hele metabolisme moet van "actie" weer
terugschakelen naar "rust". Pas in de "ruststand" gaat de bloedsomloop
weer voor een groot deel naar het spijsverteringsgestel in plaats van
naar de spieren, hart en longen.
Lees meer over voer-en-beloning in het artikel over belonen.
Een grasbuik betekent dat het paard dik is
Een paard dat gras eet krijgt al snel een ronde buik. Maar dat betekent
niet dat het paard dik is! Die ronde buik wordt niet veroorzaakt door
vet, maar gewoon door zijn gevulde darmen, letterlijk het gras dat
onderweg is van zijn mond naar de mesthoop. Haal je paard een dag van
de weide en hij is ineens weer slank, want zijn darmen zijn dan weer
leeg.
Paarden hebben namelijk een enorm lang darmstelsel, en gras is niet erg voedzaam en lastig te verteren. Om toch voldoende voeding binnen te krijgen moet het paard veel eten en moet het vele gras een lange weg afleggen door de enorme darmen. Een grazend paard kan wel 40 kilo gras per etmaal wegwerken! Dat is nog eens wat anders dan die paar kilo kleffe biksjes! Maar wees gerust, je paard wordt niet 40 kilo per dag zwaarder van gras, want van die 40 kilo gaat zo'n 39 kilo weer naar de mesthoop...
Kuilvoer is slecht voor paarden
Het is een steeds terugkerende discussie: Is kuilvoer slecht voor
paarden? Wat je echter bijna nooit hoort in dergelijke discussies is
dat er een groot verschil bestaat tussen koeien-kuil en paarden-kuil.
De meeste mensen voeren hun paarden noodgedwongen en/of uit
onwetendheid koeien-kuil, maar dat is inderdaad minder geschikt voor
paarden.
Lees meer over koeien- versus paardenkuil in het artikel Natuurlijke voeding.
Verzorging
Een paard mag je nooit bezweet buiten zetten
Dit is antropomorfisme. Wij mensen kunnen inderdaad niet tegen snel afkoelen in de wind. Maar wij hebben geen vacht. Bij paarden werkt dat heel anders. Lees meer op Heeft mijn paard het koud? waarin uitgebreid wordt ingegaan op zweet, afkoelen, zweetdekens, etc.
Peesbeschermers beschermen de pezen tegen overbelasting
Nee, peesbeschermers beschermen de pezen tegen fysieke klappen van buitenaf.
Ze beschermen totaal niet tegen overbelasting. Het is net zoiets als een touw
waar je een kokertje omheen doet: Het touw met kokertje knapt nog even snel
als je hard aan het touw trekt, alleen is het touw nu beter bestand tegen de
inwerking van een mes.
Peesbeschermers hebben echter veel nadelen: Ze verminderen de doorbloeding,
de pezen kunnen de warmte minder goed kwijt, er kan zand tussen de beschermer
en het been komen (schuurplekken en infecties), etc.
Een dierenarts vertelde me eens dat ze meer paarden zag met schade opgelopen door peesbeschermers dan paarden die iets hadden wat voorkomen had kunnen worden met peesbeschermers. Met andere woorden, peesbeschermers doen meer kwaad dan goed...
Een paard hoort 's nachts op stal
Ook weer zo'n hardnekkig misverstand. Een paard is geen hol- of
nestdier, van nature slapen paarden op de open vlakte! Een paard heeft
bovendien geen waak- en slaapritme zoals mensen dat hebben. Voor wat
het paard betreft is er geen verschil tussen dag en nacht. En als je
denkt je paard een plezier te doen door hem 's nachts op stal te
zetten: vraag je dan eens af waarom je de deur van de stal op slot
doet? Wat gebeurt er als je de staldeur open laat? Nou dan! Als je
paard zo graag op stal staat dan zou hij vanzelf wel binnen blijven,
toch?
Lees meer over antropomorfisme, waak- en slaapgedrag van paarden, etc. in het artikel Natuurlijke Huisvesting.
Een paard met slechte hoeven kun je het beste hoefijzers geven
De meeste conventionele hoefsmeden zullen je dit advies geven, maar dat komt omdat ze niet weten waardoor het paard slechte hoeven heeft en hoe je dat kan oplossen. Een hoefijzer is symptoombestrijding en zorgt er bovendien voor dat de hoeven nog veel slechter worden! In Nederland komen veel paarden vroegtijdig bij de slager terecht vanwege hoef- of hoefgerelateerde problemen! Op onze zusterwebsite www.hoefnatuurlijk.nl kun je veel lezen over hoeven, waarom ze door hoefijzers uiteindelijk de vernieling in gaan, hoe je hoeven zodanig bekapt dat ze weer gezond worden, etc.
Diversen
Witte hoeven zijn zwakker dan donkere hoeven
Als dit waar zou zijn dan zouden gestreepte hoeven op de witte plaatsen sneller moeten slijten dan op de zwarte plaatsen. Hiervan blijkt in de praktijk echter geen spoor! Ook bij paarden die zowel donkere als witte hoeven hebben is er in de slijtage geen verschil te bekennen. Ook tijdens het bekappen is niet te merken dat de ene kleur harder is dan de andere kleur. Alles wijst er dus op dat dit een fabeltje is...
Van rollen wordt een paard vies
Een paard rolt (vooral als hij nat is van de regen of het zweet) om zichzelf schoon te maken. Losse haren vallen uit de vacht, het zand blijft aan de vacht kleven, neemt overtollig vocht, zout uit het zweet, en vettigheid op, en na het drogen schudt het paard zich eens goed uit, en het zand valt op de grond, samen met het zout, vet, en andere ongewenste ingrediënten. Van een paard dat de gelegenheid krijgt om te rollen hoef je de volgende dag het zweet niet af te borstelen. Geef een paard altijd de kans om te rollen, hij doet dat niet voor niets! Heb je de pech dat je op een klei of leemgrond zit, zo'n grondsoort die heel erg hard opdroogt en waarbij het er dus niet afvalt of gemakkelijk met een borstel af te vegen is? Laat je paard dan na het rijden eerst op een stuk zand rollen. Waarschijnlijk geeft je paard hier sowieso al de voorkeur aan. Heb je geen stuk zand? Dan is dat zeker een overweging om te maken want paarden zijn er dol op om op een mooi stuk droog zand te kunnen rollen en het scheelt jou een hoop werk als hij dat in zijn vacht heeft in plaats van die vette klei...