Hmm, OK, ik ging nog iets schrijven over mijn clickerdilemma en waarom ik zou kunnen twijfelen of ik wel
Parelli-instructeur wil worden.
Ik begin alvast met een inleiding. Als ik onjuistheden vertel: gooi het in de groep!
Clickeren is de leermethode die gebruikt wordt bij dolfijnen en andere zeezoogdieren en dierentuindieren, en sinds een paar tiental jaar ook redelijk veralgemeend bij honden. Er wordt quasi enkel gebruikt gemaakt van positieve bekrachtiging (positive reinforcement), en ook van een beloningssignaal, een teken dat aan het dier laat weten: 'wat je op dit precieze moment doet is goed en wil ik vaker zien, en daar krijg je zo meteen een beloning voor'. Bij de dolfijnen is dat een fluitsignaal (dan weten ze dat ze een visje mogen komen halen), bij de honden een clicker, bij paarden ook, of je kan een bepaald woord gebruiken. Lees Karen Pryor: 'Don't shoot the Dog'. Voor een vlot geschreven intro + praktische uitleg kijk hier:
http://www.ingeteblick.be/artikels/basics/starten.html Parelli (
parelli.com" target=_blank>www.parelli.com ) maakt gebruik van negatieve bekrachtiging (wegvallen van een onaangename prikkel wanneer het paard het gewenste gedrag vertoont, bv. je legt je rechterbeen aan, paard wijkt naar links, je neemt je beendruk weg en paard leert wat hij moet doen om van druk af te raken, namelijk
wijken voor druk) en positieve bekrachtiging. Pat
Parelli noemt zichzelf al van in het prille begin een 'extreme middle-of-the-road-ist', niet enkel vermijdingsleren, niet enkel belonen, maar een middenweg. Wat er daarnaast bij
Parelli heel sterk bijkomt is kennis van het natuurlijke gedrag en de natuurlijke behoeftes van het paard, en hoe we die kennis kunnen toepassen om op een voor het paard logische manier met hem om te gaan. We gebruiken geen hoorbaar beloningssignaal bij
Parelli. We zijn echter wel duidelijk in onze lichaamstaal, er is duidelijk verschil of we iets actief vragen ofwel van de ene seconde op de andere ons lichaam relaxeren en de vraag/druk laten vallen. Lichaamstaal is de natuurlijke taal van het paard, daar zijn ze het best op ingesteld. Denk aan Slimme Hans, het paard dat honderd of zo jaar geleden de indruk gaf te kunnen rekenen, ook als zijn baas er niet bij was kon hij het juiste aantal hoefschrapen produceren als antwoord op gelijk welke ingewikkelde rekensom. Het was pas toen ook de mensen die rond Hans stonden ook het antwoord niet wisten dat Hans het ineens niet meer kon: hij keek namelijk naar de minimale signalen die de mensen uitzonden terwijl ze meetelden met zijn hoef, en hij kon oppikken wanneer hij het juiste aantal bereikt had. Dit even terzijde als illustatie hoe gevoelig paarden zijn voor lichaamstaal. (
Parelli principe nummer 6: body language is universal - jaja, we worden hier nogal gedrild, de acht principes heb ik boven mijn bed gehangen, en in de hot springs kijken mensen soms verbaasd als we die met z'n allen plots proberen te herhalen, het is hier een echte sekte
)
Parelli geeft de volgende volgorde voor de behoeftes van een prooidier (zoals een paard): Safety, Comfort, Play (sociale interactie is daar ook bij), Food. Bij roofdieren zoals mens, hond, dolfijn is dat: Praise, Recognition, Material things (pork chops
)
Het kan dus zijn dat een bepaald paard in een bepaalde situatie hoegenaamd niet geinteresseerd is in het verdienen van voer, maar wel in zijn eigen veiligheid. Dat paard is op zoek naar een leider... en dat kunnen wij ook zijn. Horses are natural followers, looking for natural leaders.
Tot zover de korte samenvatting. Mijn dilemma zit hem hierin dat op papier het clickeren de meest diervriendelijke methode is, gezien er geen onaangename prikkels gebruikt worden. Ongewenst gedrag wordt genegeerd, en door slim opstellen van een trainingsplan kan je elk gewenst gedrag trainen en op cue zetten. Bij
Parelli daarentegen gaan we af en toe echt wel onzacht contact maken met het paard (met onze hand, touw of stick), niet zomaar, wel aangekondigd door langzaam opdrijvende druk, en op een manier die voor het paard duidelijk is (geen angst uitlokt dus) maar toch. We doen in lichte vorm hetzelfde als wat paarden onder elkaar ook doen: 'ga nu opzij of je krijgt mijn hoef in je gezicht'. Clickeraars vinden dat geen argument, wij zijn immers geen paarden, dat weten die paarden ook wel, en bovendien zijn wij de slimmere partij, die dus beter zou moeten kunnen.
Nu heb ik al wel gemerkt dat de theorie en de praktijk nogal ver uiteenliggen... en ik heb ook nog geen enkel geclickerd paard gezien dat er gelukkiger uitzag of mooiere dingen kon dan
Parelli- of andere gedeeltelijk negatief bekrachtigend getrainde paarden, integendeel.
Dilemma dilemma
To be continued!
________________________________________________ Nathalie
Warboel
