Aaaaahh het eeuwige dilemma van de praktische clickeraar die nooit druk wil gebruiken aan de linkerkant, of de
parelli-er die niet wil al slaand wil trainen aan de rechterkant. Wat is het antwoord? Ik denk - alles ertussenin, maar liefst zoveel mogelijk naar links. Het hangt er dus van af
.
Als clickeraar begin je zachtjes-zachtjes, in supergecontroleerde omstandigheden, stapje voor stapje, paard heeft altijd de compleet vrije keuze (zo is het immers helemaal in het begin) en alles gaat perfect - en dan kom je ergens anders en BENG - is dàt jouw lieve brave paard? Wat doe je dan?
Mijn paard dat zover heen is dat hij me niet ziet staan? Wat als je niet terug kàn om het langzaam-langzaam op te bouwen?
Dàt is de vraag die nu gesteld wordt, denk ik, en het is een goeie vraag.
En simpel te beantwoorden: de efficientie van je antwoord hangt ervan af van hoe goed je hebt geleerd je paard te lezen en vooral hoe goed je "think-plan-do-EVALUATE"
"instant" is geworden, of zoals anderen dat noemen - hoe goed je "gevoel" is.
Think-plan-do-evaluate kan, als je een beetje gewoon bent geworden met paarden te denken, binnen een nanoseconde. Het
ziet er niet uit als think-plan-do-evaluate, maar het gebeurt wel. "Natuurlijke" trainers (en ik bedoel mensen met een "natuurlijk" talent) hébben dat gewoon. Ze zien van halve seconde op halve seconde telkens een ander paard, en reageren daar efficiënt op. Als je wat minder ervaring of inzicht hebt dan gaat dat allemaal wat trager en onhandiger, maar daar moet je gewoon doorheen. Je doet maar ervaring op door het te doen (trainen is gewoon werken met twee voeten in de modder, weet je wel). Je hersenen moeten leren rustig blijven, oplossingen afwegen en beslissingen nemen, je lijf moet leren vloeiende efficiënte bewegingen te maken.
Nu voor het praktische antwoord: in dergelijke situaties is *voor mij* de volgorde lichaam-hersenen-lichaam (ik weet niet hoe Piet het oplost, maar ik denk wel dat ik redelijk op één lijn zit met de andere ItClicks-mensen hier, ieder met hun varianten (die we trouwens cultiveren!)).
Als mijn paard niet weet dat ik besta, dan doe ik er alles aan om 'm van me weg te houden, voor m'n eigen veiligheid. Achteruit zetten, op cirkel sturen, met zo weinig mogelijk maar zoveel als nodig. Dat kan véél zijn, en de enige manier is waarschijnlijk druk gebruiken. Als dat lijf maar van je af is, waar je allebei veilig bent.
Ik probeer te
bridgen tussendoor, al is het maar voor een oor dat naar je toekomt, of voor het op cirkel gaan bewegen. Als je paard die
bridge goed kent (en dit is nu eens iets dat beter werkt met een clicker dan een stem, vrees ik, maar zelf gebruik ik de clicker ook nauwelijks) dan haalt dat geluid je paard snéller terug naar deze wereld.
Misschien hoort m'n paard me eerst niet, maar dat geeft niet. Op een gegeven moment wél - eerst onbewust, en dan bewust, en dat kan je gewoon
zien gebeuren. Je kan dus snéller een bewuste kans creëren zodat je paard terugkan, omdat die
bridge klassiek geconditioneerd is (en dus ook eigenlijk via het lichaam éérst gaat). Je ziet dan het oor naar je toe draaien bij de
bridge, maar de rest van het paard gaat gewoon door met "flippen", om het zo oneerbiedig te noemen.
En dan zie je de overgang: dat de hersenen het lichaam proberen mee te nemen. Ik probeer gewoonlijk via handtarget (overgaan van klassiek naar operant conditioneren); dat is tenslotte de allereerste en dus de allersterkste oefening, die letterlijk betekent "kom bij mij". Dan zie je zo'n paard de hand vaagweg ongeveer aanraken en dat hij de
bridge hoort, zonder dat z'n lichaam al stil kan staan, laat staan een beloning aannemen - verder lukt het nog niet. Er zit gewoon teveel adrenaline in z'n lijf op dat moment, en die zakt trager dan het omhoog schiet.
Maar het komt, gegarandeerd. En in mijn ervaring sneller dan als je alleen maar je paard op cirkels blijft sturen of achterwaarts.
Paarden die eenvoudige
bridge-oefeningen kennen reageren dan heel opgelucht op het vragen van die oefeningen. Het is iets dat ze kennen van thuis, het is net hetzelfde als thuis. Päarden houden van routine, en dit is hun routine.
Ik denk dat het in situaties zoals die van Nathalie dubbel zo moeilijk is om efficiënt te reageren. Net zoals je bvb grondwerk doet en dan gaat rijles nemen bij een traditionele rij-instructeur. Of zoals ik me maar half zo efficiënt voel als ik me plots moet bezighouden met een overspannen paard dat geen
bridge kent. In dergelijke situaties val je zelf
ook terug op slechts de helft van wat je in je werktuigenbak hebt, en je staat daarbij dubbel onder druk om het toch "goed" te doen, het is immers zo menselijk om toe te geven aan de verwachtingen die anderen bij je hebben.
Het kan dus zijn dat je je verloren voelt als je niet op een of andere manier hebt geleerd om met druk en panieksituaties om te gaan, en daarom komt het omgaan met druk ook zo vroeg in de ItClicks-reeks (tweede 7 basics-set). Het is wel degelijk een bewuste keuze. Het is nu eenmaal niet allemaal roze wolkjes, daarbuiten.
Warboel
