Hi Clickeraars,

Afgelopen weekend heb ik de eerste keer de lezing gegeven over de laatste ontwikkelingen op het gebied van clickertraining.
Dit was een samenvatting van het nieuws van de ClickerExpo 2008.

Het goede weer heeft de deelnemers er niet van weer houden om naar Utrecht af te reizen en hun honden en paarden voor 1 dag met “rust” te laten. Was dit een vorm van P-, de meeste dieren ervaren rust (het niet clickertrainen) eerder als een “straf” dan als een beloning )))

Maar het was voor een goede zaak, het nog verder verdiepen in de theorie van het clickeren, het opdoen van nieuwe ideeën, het discussiëren over nieuwe ontwikkelingen en het opdoen van nieuwe contanten. Zodat de dieren nog beter getraind kunnen worden.

Het was een leuke gemengde groep met zowel honden als paarden mensen wat tot leuke en zinnige discussies leiden. Tijdens de evaluatie bleek dat iedereen graag deze zonnige dag er voor had opgeofferd.

Enkele reacties van de deelnemers.
“Je bent er in geslaagd om zelfs voor mij waarvoor clickertraining toch betrekkelijk nieuw is e.e.a. heel begrijpelijk uit te leggen.”
“Jouw enthousiasme en dat van anderen die al langer met clickertraining bezig zijn voor mij heel aanstekelijk”.
“Nogmaals hartelijk dank voor deze leerzame dag. Wat ik vooral zo bijzonder vind is jouw gedrevenheid en de tijd en energie die je er in gestopt hebt. Je presentatie zag er zeer verzorgd uit en ook de inhoud was dik in orde. “

Wil jij ook in 1 dag bijgepraat worden over de laatste ontwikkelingen dan is er nog een herkansing in juni, te weten 14 juni 2008.
Gezien het feit dat het veel informatie is, in een korte tijd, is enige ervaring met clickeren gewenst en is het boek van Karen Pryor, “Don’t shoot the dog” of “Stoppen met blaffen” een vereiste anders zal de aangeboden informatie niet goed aansluiten.
Voor het lezen van Karen Pryor haar boek heb je dan nog een ruime maand te tijd.

Heb je of denk je nog te weinig theoretische kennis te hebben dan kan je altijd eerst de 2 (zater)daagse lezingen volgen over de theoretische achtergrond van het clickeren op 13 en 27 september 2008.

Groet
Conrad.van.Pruijssen@hotmail.com
ITClicks with SubtielTrainen
Er zijn geen grenzen aan clickertraining, alleen aan onze eigen creativiteit!

Conrad van Pruijssen schreef op maandag 5 mei 2008, 11:24:


Oeps, 1 regel vergeten.
Meer info: http://preview.tinyurl.com/659ksc

Aafke schreef op zaterdag 3 mei 2008, 19:44:


Hi Aafke,

Dit is wat ik graag zie, en als ik je verhaal zo lees en de filmpjes bekijk.
Vind je paard het ook heel fijn dat jij bewust bezig bent met het trainen.

Ik zie hier duidelijk de structuur in terug van Think, Plan en Do.

Het voordeel van een trainingsplan is dat je met het eind resultaat voor ogen begint.
Je gaat dan rustig stapje voor stapje achteruit werken, wat moet ik allemaal trainen, wat heb ik nodig, hoe gaan we het allemaal doen.

Zodra je dan in de DO fase komt dan weet je waar je heen wil.
Dat maakt het trainen voor jouw paard ook veel leuker, ik weet zeker dat je paard ook door plassen gaat lopen als je er niet bij bent.
Waarom, hij is zo vaak beloont voor deze oefening
En … je krijgt het gedrag wat je beloont.

Ik vind het super dat jij dit bedacht hebt, mooi, duidelijk en gestructureerd
Maar vooral

Heel erg effectief, wat wordt je voldoende gedrag?

Groet
Conrad van Pruijssen
Er zijn geen grenzen aan clickertraining, alleen aan onze eigen creativiteit

Nathalie Lagasse schreef op dinsdag 6 mei 2008, 15:03:


Hi Nathalia,

Dank je voor je reactie en je compliment. Tijdens lezing heb je inderdaad al gehoord dat ik niet alleen paarden en honden clicker maar ook mezelf, het trainingsplan is dat mijn 'oral presentation skills" zoals jij het zo mooi noemt volledige op cue control staan (10 uit 10). Het criteria is dan "boeiend en vloeiend van 09:30 tot 17:30"
Dus ook hiervoor pas ik meten en weten toe. Vergeet niet de analyse van je trainingsresultaten zodat je het plan weer verder kan aanscherpen.

Voor de mensen die enthousiast geworden zijn over de inhoud van de presentatie er is nog een herkansing op 14 juni 2008 in Utrecht.
Het enige wat je hoeft te doen is even mailen.
De ClickerExpo lezing is advanced, heb je interesse in de theoretische basis neem dan deel aan de lezingen op 13 en 27 september 2008 in Utrecht.
De basis van het clickeren uitlegd in theorie en praktijk maar dan niet met dieren maar met mensen.

En ja, er komt nieuws over de praktijkdagen, ergens in de maand juli
Eerst nog even broeden Blabla!

Groet
Conrad van Pruijssen
De enige grens van clickertraining, is onze eigen creativiteit!

Nathalie Lagasse schreef op dinsdag 6 mei 2008, 16:56:


Hi Nathalie,

Leuk dat je weer even hebt geschreven in “ons” dagboek
Even een insight grapje (meer hier over op de lezing van 14 juni)
In welke fase zit jij nu van de verandering in het leven van een crossover trainer, volgens mij in fase 6 Utilizing & fase 8 Proselytize (bekeren)

Ik vind het super dat je weer begonnen bent, ik vergeef je dat je het meten en weten nog even achterwege laat. Eerst weer even het plezier terugkrijgen in het trainen.

Ik vind het super dat je de beloning rust niet meer wil gebruiken bij Lola. Je had het erover dat ze van de smaak in haar mond aan het genieten was. Gebruik je krachtvoer of wortelen. Als je nog geen wortelen gebruikt zou ik voor wortelen gaan, te grootte van 1 euro en dan over de helft.
Ik denk dat Lola zelf nog voor rust kiest, omdat haar dat in het verleden heel veel heeft opgeleverd. Ik denk dat bij een paard als het jouwe de creativiteit opnieuw moet worden gestimuleerd. Lola moet weten dat rust niet meer goed is maar dat zoeken, proberen, exploren beloond wordt. Oftewel alles wat ze doet is goed (misschien dat je oude oefeningen moet uitsluiten) klik en Beloon (K/B).
Je kan een oefening doen die ik tegenwoordig gebruik, (zeg maar fase 7 “take credit”) ook eerlijk hij is gejat van de honden en heet officieel 101 dingen die je kan doen met een kartonnen doos.
De variant voor de paarden is net iets anders. Ik gebruik de grootte zwarte tonnen maar dan een extra sterke vorm zodat hij niet meteen scheurt, al hoewel dat dat ook goed is .
De doelstelling ken je al uit het boek van Karen Pryor, alles wat je paard met de ton doet is goed, Klik en Beloon (K/B). Als hij een gedrag 3 keer gedaan heeft dan ga je haar er de 4e keer niet meer voor belonen. Lola moet dan weer iets nieuws zoeken en dan weer K/B.
Ik denk dat je paard met deze oefening snel haar creativiteit zal terug krijgen, die in haar “vorige leven” enigszins is begrensd ;-(
Ik zou de wortelen dan wel exclusief gebruiken voor het clickeren, zodat het als het ware een schaars goed wordt. Als je het gratis weggeeft heeft Lola vrij snel door dat ze het ook kan krijgen zonder er iets voor te doen.
Ik denk dat deze training ervoor gaat zorgen dat je zal zien dat Lola wel interesse heeft in voedsel als beloning. Maar het kan even duren niet alleen jij bent crossover maar ook je paard en je hebt ervaren hoeveel tijd en stimulans het kost om zelf de nieuwe weg in te slaan, voor je paard zal het niet anders gaan.

Ik vind het heel verstandig dat je niets gebruikt uit het verleden, het poisoned que onderzoek heeft aangetoond dat (negatieve) informatie ook in hulpmiddelen gaat zitten.
De uitschuifbare blinde geleide stok waar Inge (fase 7 v.d. change het over had is echt heel geschikt als target stick. Alweer een idee wat ik heb opgedaan op de clickerexpo, tijdens de trainingslab “Teaching the blind”.

Tot ziens lief dagboek tot morgen

Groet

Conrad van Pruijssen
SubtielTrainen
Er zijn geen grenzen aan clickertraining, alleen aan onze eigen creativiteit.

Piet schreef op dinsdag 6 mei 2008, 20:53:


Goede morgen Lief dagboek

Wat is de Poisoned Cue:
Tijdens mijn trip naar de ClickerExpo was er een geweldige presentatie van Jesus over de Poisoned Cue. Dit was voor mij een verademing. Ik heb altijd geweten dat clickeren het beste werkt boven op een aanpak die niet werkt met aversie (iets wat de TRAINEE als aversief ervaart en wil vermijden, ik kies hier dus bewust nog even niet voor R- als zijnde negatief reinforcement, waarom niet, kost iets te veel tekst om het uit te leggen).
Een concreet voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld een aanpak die werkt met opbouwende druk.
Het onderzoek liet zien wat ik altijd al wist maar nooit aan andere mensen kon uitleggen, dankje Jesus, hij heeft het ook nog eens wetenschappelijk onderbouwd.

Cues (lees aanwijzingen) zijn aangeleerd en bevestigd door alleen gebruik te maken van positieve bekrachtiging (R+)
Commands (lees opdrachten) zijn aangeleerd en bevestigd door alleen gebruikt te maken van negatieve bekrachtiging (R-)
Als het dier dus reageert op de opdracht dan weet hij daarmee de aversie te voorkomen. Als hij de opdracht niet uitvoert dan komt dus de “als je het niet doen dan …” conditie. We noemen dit vaak een correctie (denk aan je eigen situatie, wie wil er graag gecorrigeerd worden ;-(). Deze correctie wordt beëindigd als het dier doet wat hij MOEST doen. Misschien niet wat hij wilde?

Poisoned Cue
Dit is een aanwijzing (in vaktermen Sd wat staat voor discriminative stimulus) aangeleerd en bevestigd door een combinatie van negatieve en positieve bekrachtiging (R- & R+).

Wordt voor effecten heeft de Poisoned Cue op gevraagd (gewenst) gedrag.
- de trainee zal gaan aarzelen, met zichtbare signalen van stress
- het gedrag voorafgaand aan de cue zal minder worden
- het gedrag na de cue zal minder worden en kan bijvoorbeeld leiden tot bevriezen, staken etc.

Maar het grootste probleem is.
Dat de uitkomst van de poisoned cue voor de trainee onvoorspelbaar (dubbelzinnig) wordt.
Ander onderzoek wat ik gebruik voor het coachen van mensen heeft uitgewezen dat je in zo’n situatie van het slechtste uitgaat en dus denkt dat er een aversie zal komen en uiteindelijk maar toegeeft aan de opdracht. Voor 1 keer “straffen” moet je minimaal 4 keer belonen, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek.

Wat is er mis met Commands, hier zit altijd een “als je het niet doet dan …” conditie aan. Ook al pas je dit maar een aantal keren toe. Het gedrag veranderd daardoor, de informatie blijft ook vaak in de daarbij gebruikte hulpmiddelen zitten. Onderzoek liet zien dan het gebruik in 10 sessies voldoende is om het naar 120 sessies nog steeds als aversief te ervaren. We praten hier dan alleen nog maar over een lijn en een halsband waarmee de hond een klein beetje werd geleid laat staan als we paardenmiddelen gebruiken …

Tussen de regels door heb ik begrepen dat het misschien zelfs beter is om R- en R+ niet door elkaar te gebruiken. Je kunt dan beter bij alleen R- blijven. Waarbij je R- niet moet verwarren met aversief voor de trainee. Maar het beste is en blijft natuurlijk R+ (positieve bekrachtiging)
Een hele confronterende uitspraak voor paarden mensen zal zijn (gedaan door honden trainers) waarom zou je in godsnaam iets met R- willen aanleren als het ook kan met R+ kan, “krabkrab achter je oren situatie” (hier is nog geen smiley voor, dus Frans als jij je geroepen voelt )

Conclusie:
Oftewel positieve bekrachtiging (R+) is dus het beste.

Wil je alles weten of de Poisoned Cue dan raad ik aan om toch naar de lezing van de 14e juni te komen.

Nog even het begrip wat is een crossover trainer.
Dit is iemand die weet en voelt dat er een betere werkwijze is dan de huidige maar nog op een splitsing staat.
Ga ik rechts af, mijn oude vertrouwde methode waar ik verstandelijke en emotioneel niet meer zo blij mee ben maar waar ik wel zeker weet wat de uitkomst is.
Of
Ga ik links af, de nieuwe weg / methode waarvan ik in verstandelijk en gevoelsmatig weet dat het beter is. Maar die ik nog niet zo goed beheers waardoor ik nog niet weet wat ik ga krijgen, met soms nog even een terugval naar het oude gedrag doordat frustratie de kop opsteekt, waardoor je de creativiteit verliest om te bedenken hoe je het met de nieuwe werkwijze wel kan oplossen.
Geloof mij dat links de leukste weg is en de reis is vaak leuker dan het eindresultaat.

Nathalie, ik hoop dat je wilt blijven schrijven in “ons” dagboek zodat je andere mensen kan helpen om ook de juiste weg te vinden.
Nog even een insight joke (van de lezing van 3 mei nieuws van de clickerexpo) het lijkt wel of ik hier sta te prediken.

Groet
Conrad van Pruijssen
ITCLICKS with SubtielTrainen
Creativiteit wordt beperkt door frustratie, positieviteit (R+) laat de ideeën / oplossingen weer binnen stromen.

van lennep schreef op woensdag 7 mei 2008, 8:27:


Hi Esther,

Heel erg goed. Het is leuk om te horen dat de investering die je hebt gedaan om een goede trainer te worden nu echt vruchten begint af te werken.
Je bedenkt tegenwoordig het ene naar het andere trainingsplan helemaal zelf.Had jij dat ooit gedacht,
En nog veel leuker ze werken ook nog

Het belangrijkste is dat jij je concentreert op positieve zaken. Negativiteit (oa frustraties) is de grootste vijand van creativiteit.

Groet
Conrad

Piet schreef op woensdag 7 mei 2008, 9:12:


Hi Piet,

Je vat mijn verhaal in de post 101574 correct samen.
Je weet ik ben graag volledig en technisch correct, door jouw samenvatting stellen we iedereen tevreden.

Onder iedereen versta ik:
- de denker, wil vaak een compleet en technisch correct antwoord
- de doener, wil vaak een compact en kort antwoord.

Jij blij, ik blij, iedereen blij

Groet
Conrad van Pruijssen
De enige grens binnen clickertraining is onze creativiteit!

Michiel schreef op woensdag 7 mei 2008, 13:54:


Als jij het hebt over het opbouwen van druk om een antwoord op je commando te krijgen dan is dat niet Subtiel.
Als je daarna dus druk loslaat is het geleerd obv R-


De uitwerking hiervan is lastig te omschrijven, als je daarvoor opbouwende druk hebt gegeven.
Als je daarvoor geen opbouwende druk hebt gebruikt maar gewoon een cue (aanwijzing) ipv een commando (opdracht) dan zou ik zeggen dat is P-, onder het mom, wil je de beloning niet ok.
Dit is iets wat ik zelf ook regelmatig gebruik, het werkt goed en is een vorm van self-assess voor de trainee.

Oja, ik ga ervanuit dat het gevraagde gedrag onder stimulus control staat. Oftewel normaal gezien reageert de trainee minimaal in 80% (liever hoger) van de gevallen wel correct op je vraag.
Is dat niet het geval (meten is weten) dan is het van belang om eerst het gevraagde (maar niet verkregen) gedrag beter aan te leren.
Leuk 1-Liner be a splitter not a lumper, blabla, ja weer van Bob B.


Ik heb hier over net een post gemaakt op http://groups.yahoo.com/group/itclicks/?yguid=267447645
Taalgebruik geeft al heel veel weer van de lading van je actie.
Verhinderen geeft al iets negatiefs aan.
Als je een NRM marker gebruikt (hebt aangeleerd) dan zeg je wat je nu doet is wel een gedrag wat tot ons afgesproken repetoire behoort alleen niet nu zoek verder.

Ik ben van mening van niet, ik geloof in de gaten dat alle mensen en dieren hetzelfde worden geboren (is laatst weer een hele mooi onderzoek overgeweest wat als een baby uit onze tijd zou leven in de ijstijd 25000 jaar terug, zou deze dan intelliger zijn en vv, het antwoord is NEE maar nu wijdt ik uit.)
De creativiteit hangt dus veel meer af van het feit of dat dit in het verleden is gestimuleerd of niet en in welke mate. Met de 101 tonnen oefening kan je dit dus overdoen / herkansen.


Bij deze meeste dieren zou ik maar 3 keer het gedrag belonen. Maar kijk altijd naar de situatie mocht het bij jouw dier 5 x nodig zijn of elke dag omdat het beter werkt, vooral doen.
Het gaat erom dat er creativiteit terug komt. De angst om te zoeken willen je wegnemen.


Groet
Conrad van Pruijssen
SubtielTrainen
De enige grens van clickertraining is onze eigen creativiteit!

Inge Teblick schreef op woensdag 7 mei 2008, 20:06:


Hi Inge,

Ik ben het helemaal met je eens, het gaat om hoe de trainee zaken ervaart, het woord aversie is dan ook een goed woord.
Belonen is dus goed als je het maar niet doet na het geven van een correctie (zeg maar een soort van omkopen of vergoelijken)

Het zou leuk zijn als we een gezamenlijk onderzoek zouden opzetten soortgelijk als wat Jesus heeft gedaan met het hondje. Dan kunnen we echt zien of het gebruik van *veel druk* als correctie naast een ethische kwestie ook een ook praktische kwestie is.

Ik ga helemaal met je mee als je zegt het gaat om de mate van inspanning die een dier levert afgezet tegen de beloning die hij daarvoor krijgt. De beloning hoeft dan inderdaad niet altijd voer te zijn. De reden dat mijn trailerlaad aanpak ondanks geen voerbeloning al goed werkte lag in het feit dat het weg mogen lopen van de trailer ook een grote beloning (motivator) is.

Het rijden op je paard zal absoluut veel meer inspanning vragen als een hond dit gaat zitten in een grid zoals bij Jesus. Zeker als je dat paard ook nog eens correct (dressuurmatig) wilt rijden. Wat je graag zou willen is er voor zorgen dat rijden niet als aversief wordt ervaren door het paard.
Ik denk dat een goed trainingsplan, een goede opbouw met kleine stapjes hier zeker een goede bijdrage aan kan leveren.
Ik vergelijk het maar met fitness. Als je daar voor het eerst aan begint en je loopt meteen 60m op een loopband met 12km per uur. Dan ben je kapot. Je ziet nog geen resultaat (als het doel afvallen is) en de volgende dag heb je overal spierpijn, de inspanning was dus aversief.
Begin je rustig aan, zodat je niet tot het maximum gaat, dan heb je geen spierpijn de volgende dag en denk je hé dit kan ik goed volhouden. Ga je naar een week op de weegschaal staan dan zie je dat het werkt, hetzelfde fitness apparaat gaat dan als een reinforcer voor je werken.
Ik ben van mening dat paarden wel van inspanning houden, kijk maar naar het speel gedrag (en het exploren waar Karen Pryor het over had). Het is aan ons om de juiste momenten uit te zoeken dat het paard het meeste openstaat om te leren. Zoals ook beschreven in de Laws of Learning of E. Thorndike, de eerste 1 Law of Readiness en de 3e Law of Effect.
Het zou natuurlijk mooi zijn als je paard intrinsieke motivatie vind om het werk te doen, kijk eens hoe moooi ik kan lopen
Als je de sessies (waar inspanning in het spel is) kort houdt en goed opbouwt dan denk ik dat je aversie tegen inspanning niet eens hoeft tegen te komen. Er is een bekend spreekwoord als het niet kapot is dan hoef je het ook niet te maken.

Jij hebt het over veel onderzoek dat gedaan is naar inspanning en aversie bij paarden. Kan jij met ons wat leuke links of sites delen zodat we allemaal kennis kunnen nemen van deze informatie, dat is voor iedereen leerzaam.

Groet
Conrad van Pruijssen
ITClicks with SubtielTrainen.
De enige grens aan clicker training, is onze eigen creativiteit

Piet schreef op zondag 15 juni 2008, 8:29:


Hi Piet,

Je weet het inderdaad weer leuk samen te vatten. Ik vond het zelf ook weer leuk en leerzaam om de lezing te verzorgen. Ik vond het erg dat ik wat mensen teleur moest stellen omdat het vol zat.
Er paste niemand meer mij gisteren .
Meteen maar een nieuwe datum geprikt zodat iedereen toch weer een kans krijgt om de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van clicker training zich eigen te maken. De datum is 15 november 2008 geworden.
Voor de mensen die nog niet zoveel ervaringen of kennis hebben is er de mogelijkheid om deze kennis op te doen in 2 inleidende basis lezingen.
Dag 1 is op 13 september en Dag 2 is op 27 september.

Ik vond vooral de mix van honden en paarden mensen prettig. Dit leverde weer heerlijke discussie op. Ik hoop dat wij in onze groei, niet dezelfde fouten maken als in de hondenwereld en dat we iets sneller kunnen veranderen totdat we allemaal trainen met een postitieve grondhouding.

Heb net aan iedereen het nawerk verstuurd, kunnen ze de komende week elke dat nog terug denken aan deze leuke en leerzame lezing.

Groet
Conrad van Pruijssen
Subtiel Clicker Trainen

Piet schreef op vrijdag 20 juni 2008, 23:41:


Wil je naast de driedaagse van Piet ook alle theorie (achtergrond) leren kom dan naar mijn lezingen op zaterdag 13 en 27 september.

Groet
Conrad van Pruijssen
Subtiel Clicker Trainen

Sieta schreef op maandag 23 juni 2008, 17:11:


Ik heb liever dat ze mijn 7 basics nabootsen.
Dat is volgens mij de meest veilige weg.
Mensen die goed kunnen clickeren (timing en plannen) weet dat je verrast kan worden door te kracht van het clickeren.
Deze zullen dus ook geen problemen krijgen met ongewenst of onbeleefd gedrag.

Daarom is het goed om te zorgen dat je paard de 7 basics nabootst. Je zorgt er dan voor dat je eerst een UIT knop aanbrengt.
Zodat je de ongewenste situatie vrij snel kan ombuigen naar je gewenst gedrag
De kans dat je trouwens in zo’n situatie komt is vrij klein als je 7 basics met goed gevolg hebt afgerond.

Ik hoop dat we op 10 juli zo rond 16u een grote groep mensen kunnen feliciteren met hun clickerbewijs.
Piet zal ervoor zorgen dat clicker geïnteresseerde hem gaan nabootsen om de 7 basics aan te leren tijdens het clickercamp van 8,9 en 10 aug.

Of het dan mimicy is of niet maakt mij niets uit, als er maar champagne vloeit

Groet
Conrad