Christel Provaas schreef op maandag 18 augustus 2008, 21:15:


Een nachtmerrie die een daghengst te strikken heeft
_______
Herman
"Art in Nature - Nature is Art"

uit: http://www.xs4all.nl/~butcher/watisaut.htm

"Autisme,in zichzelf gekeerd zijn,is een ernstige handicap. Autistische kinderen en volwassenen hebben problemen op psychisch,sociaal en motorisch gebied. Toch is aan hun uiterlijk meestal niets bijzonders te zien.

Een autistisch kind begrijpt niet veel van de wereld om hem heen. Hij zoekt nauwelijks contact met mensen en dingen in zij omgeving of doet dat op een vreemde manier. Hij kijkt andere meestal niet of slechts even aan... Het is voor hen echt moeilijk om echt met een ander te communiceren. Autistische kinderen hebben meestal geen besef wat de ander denkt en bedoelt, van wat er in de ander omgaat.

De kinderen vertonen dikwijls vreemd en storend gedrag. Zo kunnen ze druk bewegen, springen,wiegen of met de handen wapperen. Anderen zitten stil in een hoekje ... Veel van de onlogische angsten van deze kinderen hebben te maken met hun moeite met veranderingen ..."

Wat heeft dit nou met paarden te maken, hoor ik iedereen al verbaasd de wenkbrauwen fronsen.
Wel, ik stel me al enige tijd de vraag of autisme ook voorkomt bij paarden.

De reden waarom ik mij dit afvraag is het volgende:
Veldre zoekt nauwelijks contact. Niet alleen met mij, maar evenmin met mensen in het algemeen. Ze is zéér in zichzelf gekeerd.
op de foto's die ik van Veldre heb, kijkt ze bijna altijd de andere kant op, weg van de persoon die bij haar is of met haar bezig is.
Het is zéér moeilijk om met Veldre te communiceren. Ze sluit zich af, vaak ook voor de andere paarden in de kudde. Haar ogen zijn dan ook helemaal van de wereld.
Kom je in de wei, dan komen de andere paarden spontaan naar je toe, maar Veldre blijft dan onverstoord in een uithoekje staan.
Veldre vertoont ook vaak vreemd/storend gedrag. Ze kan bijvoorbeeld plots explosief uithalen zonder enige aanwijsbare reden. Enkele weken geleden wilden we haar hoeven bekappen. We halen ze uit de wei. Veldre loopt als een lammetje mee. We zetten haar in de schaduw met een grote baal hooi voor haar neus. Geen stress, was ons doel. Ze begint lekker te eten terwijl Pieter haar voorhoefje vraagt - en krijgt. We zijn nog niet aan bekappen toe, de hoef wordt enkel nog maar schoon gemaakt, als Veldre plots ongecontroleerd met haar hoofd begint te schudden. dit wordt steeds heftiger, tot ze zelfs als een briesende stier op ons af komt gestormd. 2 en een half uur heeft die grap geduurd. Er was geen rust in Veldre te brengen. Eindelijk kalmeert ze. We brengen haar naar een vette wei om wat te laten bekomen. Maar daar herhaalt de situatie zich. Gelukkig niet zo erg, maar toch. We hebben haar terug naar de Poedertoren gebracht, haar met water afgespoeld en zachtjes masserend contact proberen te maken. Hier werd ze terug de afwezige zelf. We hebben haar dan terug naar de wei gebracht waar ze op haar eentje gewoon gaat verder grazen.

De basissymptomen van autisme zijn problemen op psychisch,sociaal en motorisch gebied.
Het psychische heb ik nog niet kunnen achterhalen. Het sociale is voor mij overduidelijk, en het motorische lijkt mij zeer waarschijnlijk, gezien de warmtescans van Piet. De laatste tijd echter gaat het goed met Veldre's stijfheid, al zet zij zich vaak - bewust (?) - vast in haar nek, vooral links.

Na 11 maanden intensief werken, zou je toch wel énige stabiliteit in de relatie met je paard mogen ervaren.
Helaas, bij Veldre is het vooralsnog telkens weer afwachten hoe en óf ze zich wil openstellen voor de mens... Ze lijkt geen greintje respect te hebben, te kennen.

Als autisme bij paarden bestaat, dan lijkt Veldre daar meer dan waarschijnlijk een schoolvoorbeeld van.
En dan kom ik op een volgende vraag: Hoe ga je daar mee om?

Help !!! Ik weet het effe niet meer.
_______
Herman
"Art in Nature - Nature is Art"

Ter aanvulling een schets van Veldre:

Het Letlands rijpaard:
Veldre is een Letlander.
Het Letlands rijpaard is een kruising van het Letse tuigpaard met (voornamelijk) een Hanoveraan of Holsteiner.
Het stamboek bestaat nog maar sinds 1921 en werd hoofdzakelijk gefokt voor het Russische leger.
Het Letse tuigpaard stamt rechtstreeks af van de "wilde" Tarpanpaarden.
De papieren van Veldre vertellen mij dat er maar liefst 3 "oerpaarden" uit de basisfoklijn in haar stamboek zitten.

Historiek:
Veldre is geboren op 23 april 1996. Ze is nu dus 12 jaar.
Veldre heeft haar eerste levensjaren in de steppe van Letland kunnen rondlopen - in kudde.
Op haar 4de is ze gekocht door een Nederlandse manège.
Daar is ze in amper 3 dagen zadelmak gemaakt. aangezien Veldre in vrijheid ook hele mooie gangen heeft, hebben ze haar gelijk ook voor de dressuur willen klaarstomen: slofteugels, martingal, bit, sporen, ... enfin, de hele circushandel.
Er worden ijzers onder de hoeven getikt, en Veldre wordt op stal gezet.
Evelien, het meisje waar ik Veldre van gekocht heb, was toen 15/16 jaar en reed amper 6 maanden paard in deze manège. Toch wordt Veldre haar lespaard - met de nodige problemen uiteraard.
Amper 2 maanden later wordt Veldre door de ouders van Evelien gekocht. Ze komt aan huis te staan, midden in de bossen op een mooie grote wei. Enkele maanden per jaar worden er 2 paarden van de boer bij gezet, maar verder staat Veldre hoofdzakelijk alleen.
De hoefijzers worden even later weggehaald, en Veldre wordt verder traditioneel bekapt.
De eerste maanden gaat Evelien nog op rijles in de manège. Daarvoor moet ze met Veldre over een drukke weg, vader met de fiets voorop, moeder met de fiets achteraan. Zo is Veldre ook verkeersmak gemaakt.
Na een half jaar houdt Evelien het voor bekeken en rijdt alleen nog maar recreatieve buitenritjes.
4 jaar later wordt Evelien ernstig ziek. Zij blijkt niet meer in staat om - fysiek - haar eigen paard te rijden.
De volgende 3 jaar zal Veldre helemaal niet meer bereden worden. Ze krijgt alleen dagelijks héél veel liefde en aandacht van Evelien, die uiteindelijk besluit om Veldre een betere toekomst te geven door haar te verkopen.

Wat we met zékerheid weten:
Veldre is op 3 dagen van niks zadelmak gemaakt én meteen in de lessen gebruikt door beginnende ruiters.
Veldre heeft amper 2 maanden een stal gekend.
Veldre heeft - met uitzondernig van de manègeperiode - nooit iets moèten doen. Voor Evelien was alles ok. Had Veldre geen zin in een bosritje, wel dan ging het zadel er gelijk weer af en bleef Evelien gewoon in de wei zitten.
Het eerste jaar dat Veldre bij Evelien aan huis stond, had de hoefsmid de grootste moeite om haar te bekappen. De hoefsmid nam echter wél alle tijd, waardoor het bekappen uiteindelijk geen probleem meer was.
Veldre zal iedereen die in haar buurt komt uittesten. Dat heeft ze altijd gedaan, zo blijkt uit de correspondentie die ik nog met Evelien gehad heb.
Uittesten betekent in deze: onopvallend jou ruimte innemen, en als haar dit lukt, heb je niks meer aan Veldre te zeggen.
_______
Herman
"Art in Nature - Nature is Art"

Esther schreef op dinsdag 19 augustus 2008, 10:41:

Veldre is nu 12 jaar.
Veldre heeft duidelijk géén fysieke klachten, toch zéker niet wat betreft voetje geven.
Het is wél zo dat - wanneer Veldre iets niet wil - zij dit op zéér ostentatieve wijze zal duidelijk maken.
Voorbeeldjes:
december 2007 - Veldre kan bijna niet geborsteld worden omdat ze letterlijk geen seconde blijft stilstaan. Wanneer het zadel wordt opgelegd staat ze letterlijk te blazen. 1 seconde mijn rug gedraaid en Veldre heeft het zadel van haar rug geworpen en er zéér nadrukkelijk haar achterhoef op gezet.
mei 2008 - Bekappen van Veldre's hoeven. Het lukt zolang er geen afleiding is. Toch is het voor haar op een bepaald moment genoeg geweest. Het resultaat is dat Pieter nu een klomp heeft die bestaat uit 7 stukken. De klomp is te bewonderen aan de ingang van de Poedertoren. Er groeien nu bloemetjes in.
juni 2008 - Veldre heeft toch al geleerd om bij mij stil te blijven staan. Na de demoles, wanneer Piet warmtescans neemt, houdt Daan Veldre even vast zodat ik piet kan helpen met het zadel. Meteen is het gedaan met stilstaan. Veldre is groot, sterk en weet héél goed hoe hiermee te imponeren.
Wat de kudde betreft: Veldre is inmiddels opgeklommen tot onbetwiste leider in de kudde. Ze staan met 5 merries samen.
Veldre heeft inderdaad een vriendinnetje, Fantast. Toch gebeurd het regelmatig dat, wanneer ik in de wei ga, de kudde naar me toekomt. En meestal is dat eerst Fantast, dan Ayla en Rosarie, en dan het 4de paardje (naam ontgaat me), terwijl Veldre gewoon blijft doorgrazen. De paarden zij dan blij dat ik de vliegen en de dazen van hun hoofd wegveeg. Als ik dan naar Veldre ga, blijven ze me achtervolgen.
Veldre tilt met moeite haar hoofd op, en eenmaal ze een beetje verlost is van de vliegen, draait ze zich ongeinteresseerd om, om een eind verder een vers grasplekje op te zoeken.

Ik heb vorige week op de wei gekampeerd vlak naast de wei van Veldre.
De opening van mijn tent was op 2 meter van de drinkbakken. Als Veldre kwam drinken kon ik haar héél goed observeren.
Veldre blijkt voortdurend allert. Ze kent precies geen rust. Ik heb haar in de week niet één keer zien liggen rusten. Slechts kleine periodes dat ze staande staat te slapen. Maar het minste geluid (openen van de tent bijvoorbeeld) en ze is weer wakker.

Eén keer heb ik haar 's morgens rechtstaand slapende gezien, waarbij ze voortdurend door haar voorbenen zakte. Helaas, de zachte klik van mijn fototoestel bracht haar gelijk weer in de waakstand.
Veldre geeft mij het gevoel dat ze geen rust vindt, dat ze voor zichzelf niet kan accepteren dat alles om haar heen gewoon ok is.
_______
Herman
"Art in Nature - Nature is Art"

van lennep schreef op dinsdag 19 augustus 2008, 10:55:

Dank je Esther. Ik heb wel degelijk iets aan jou berichtje.
Ik zoek naar antwoorden, maar een steunend schouderklopje doet ook al deugd.
_______
Herman
"Art in Nature - Nature is Art"

Anita Cats schreef op dinsdag 19 augustus 2008, 11:12:

Klopt Anita, er zitten zéker mooie momenten bij.
Het is niet allemaal kommer en kwel. We hebben bijvoorbeeld medio februari gefilmd hoe Veldre zich gedroeg bij het uit de wei halen, borstelen en opzadelen. Hetzelfde hebben we afgelopen donderdag weer gedaan. En als je dan het verschil ziet, dan ben ik best ook wel fier op wat we al bereikt hebben. Alleen ... 5 minuten later flipte Veldre zowat in de les - waarschijnlijk in paniek voor en paar koeien die aan de overkant van de weg in de wei lagen. Ik was maar net opgestapt, in alle rust en volledige stilstand. En plots is Veldre niet meer te houden. Resultaat, Veldre stijgerde en ik ben met haar achterover gekieperd in de piste. Gelukkig is er niks gebeurd, maar het gevolg was dat Veldre niet meer tot bedaren te brengen was. Er viel niet meer op te stappen. Ze was weer helemaal uit de wereld.
Daarna lijkt het alsof je weer gelijk van nul moet beginnen.
Dat is natuurlijk niet zo. Er is in de voorbije maanden behoorlijk wat ingetraind. Maar het is zo verdomd moeilijk om telkens weer, daar waar het gaat om elementair sociaal contact, de basisverhoudingen terug te moeten afdwingen.
_______
Herman
"Art in Nature - Nature is Art"

Spirithorses schreef op dinsdag 19 augustus 2008, 11:13:

Ik heb het er met Eddy nog niet écht over kunnen hebben.
Voor zover ik het aanvoel - en blijkt ook gedeeltelijk uit de correspondentie met Evelien - is het vooral iets van Veldre. Ze vertoonde dit gedrag ook bij Evelien. Natuurlijk verdwenen de symptomen omdat Veldre bij Evelien gewoon niets hoefde te doen. Er is dus onbewust en ongewild foutief gedrag in getraind.
Ik vraag me dus af of het enkel maar foutief getraind gedrag is of dat er wel dégelijk autistische trekjes in zitten, die in de voorbije jaren alleen maar bevestigd en versterkt zijn.
En als het - laat ik hopen - alleen maar het fout getrainde gedrag is, krijg je er dat nog correct uit bij een paard dat inmiddels 12 is en al ruim 7 jaar haar zin kon doen?
_______
Herman
"Art in Nature - Nature is Art"

Piet schreef op dinsdag 19 augustus 2008, 11:26:

Piet, waar kan ik jou verslagen vinden? Misschien is mij dat ontgaan, maar op je website heb ik niks gevonden. Ik ben wel erg benieuwd.
Ik heb in de voorbije weken ook met voedselbeloning geprobeerd. Dit werkt bij Veldre helaas niet, of toch niet helemaal.
Ze assosieert het stukje wortel niet met een beloning. En wanneer het erop lijkt dat die wortel een motivator zou zijn, spuwt ze die meteen uit en gaat haar neus gelijk de lucht in. Maar als ik een wortelbeloning geef op een moment dat zij het niet verwacht (maar voor mij wel iets heeft gedaan wat ik vroeg) dan neemt ze het wel aan... En de volgende seconde kan ze dan weer even ongeïnteresseerd de andere kant op kijken.
Dank je wel voor je aanbod Piet. Ik probeer eerst één en ander te analiseren en op een rijtje te zetten. Daarna hoop ik een beetje klaar te zien in hoe het verder kan. En als jij daarin kunt helpen, héél graag.
_______
Herman
"Art in Nature - Nature is Art"

Sieta schreef op dinsdag 19 augustus 2008, 11:40:


Ook hier kan ik toch één en ander terugvinden bij Veldre.
motorisch: Veldre kan relatief makkelijk een linkse galop aanspringen, maar een rechtse galoop "begrijpt" ze precies niet.
Of dit nu komt omdat ze zich links nogal eens vastzet? Zou natuurlijk kunnen. Althans, daar zijn we tot vandaag van uitgegaan.
Veldre vindt het absoluut niet fijn om aangeraakt te worden. Een streling over de neus assosieerde ze niet met een beloning. Een kopstoot kon dan wel eens haar antwoord zijn.
Nu accepteert ze deze anrakingen, maar of ze het fijn vindt? Daar geeft ze vooralsnog geen blijk van.
Veldre kan ook stereotype bewegingen maken. Bij een buitenrit, alleen of met meerdere paarden, zal ze - letterlijk - bij elke pas achterom kijken. En niet voor 5 minuutjes, maar gedurende bijna de hele rit. Dan blijkt haar nek plots niet stijf meer.
Wanneer er al lang geen vliegen meer op haar hoofd zitten, kan ze nog een half uur neurotisch blijven schudden.
_______
Herman
"Art in Nature - Nature is Art"

jan seykens schreef op dinsdag 19 augustus 2008, 11:48:

Een jaar op zich is niet lang.
Maar na 10 maanden mag men toch wel verwachten dat de elementaire basis voor een stabiel sociaal contact gelegd is. Maar helaas, dat is er niet. En dat vind ik zelf wél overdreven lang.
_______
Herman
"Art in Nature - Nature is Art"

eddy DRUPPEL schreef op dinsdag 19 augustus 2008, 12:04:

Klopt. enkele weken geleden heb ik een vriendin meegenomen die jaren geleden dressuur op redelijk niveau gereden had bij de LRV .
Zij kende veldre niet, had haar nog nooit gezien, maar is gewoon opgestapt en beginnen rijden. Het plaatje klopte.
Deze dame had ook nog nooit bitloos gereden, maar het lukte allemaal. Zij had er geen 5 minuten voor nodig om Veldre nageeflijk en ontspannen te laten lopen.

In de kudde valt het me toch op dat Veldre vaak alleen staat, dat ze geen behoefte heeft aan andere paarden om haar heen. Dan jaagt ze desnoods zelfs Fantast uit haar buurt. Dat was mij opgevallen in mijn kampeerweekje.
Ik verwacht (nog) geen volledige kanteling. Daar ben ik inmiddels wel achter. Maar na bijna een jaar kan ik mij niet voorstellen dat er nog steeds eerst strijd moet geleverd worden voordat ik simpelweg goeiedag kan zeggen...
Trouwens, héél soms krijg ik nu ook Veldre's voorhoofd aangeboden. Héél soms zoekt Veldre zélf toenadering. Dat zijn, zoals Anita het al schreef, de mooie momenten. Toen ik vorige zaterdag vertrok van de Poedertoren ben ik nog even in de wei gestapt. Veldre kwam zelfs enkele passen mijn richting uit. Ze hield Fantast op een afstand toen ik haar nog even goeiedag ging zeggen. Dán is er plots wél contact. Héérlijk ! Maar die momenten zijn zó schaars.
Ik ben vooral benieuwd hoe ze zal reageren wanneer ze me terugziet.

En wat zo'n pelgrimstocht betreft, misschien doen we samen nog wel eens zo'n onderneming. Jij de lange trip, en ik loop voor kortere tijd mee, om dan alleen met Veldre terug te keren.
_______
Herman
"Art in Nature - Nature is Art"

Esther schreef op dinsdag 19 augustus 2008, 12:06:

Onlangs vertelde iemand dat het paardentransport vanuit oostelijk Europa nogal rampzalig is.
De paarden zouden gedurende de hele rit - die toch wel 12 tot 24 uur kan duren - niets te eten of te drinken krijgen. Het risico dat sommige paarden het transport niet overleven is namelijk goedkoper dan te moeten stoppen om deze dieren uit te laden en van voedsel en drank te voorzien.
Het was mij niet duidelijk of dit geldt voor alle transporten, dan wel alleen maar transport voor "slacht"paarden.
Feit blijft natuurlijk dat een transport van Letland naar Nederland (in de buurt van Venlo) niet zo'n sinecure is.
En inderdaad, van aclimatisatie heeft Veldre niet gegund.
veldre had geld gekost, dus moest ze meteen ook renderen. Vandaar die 3-dagen tijd voor het zadelmak maken.

Veldre heeft inderdaad een vriendinnetje in de wei: Fantast.
_______
Herman
"Art in Nature - Nature is Art"

Christel Provaas schreef op dinsdag 19 augustus 2008, 12:16:

Ikzelf heb met clickeren geen ervaring. Maar aangezien Veldre zich nogal apatisch opstelt, lijkt clickeren niet echt te werken bij haar.
Wat jou suggestie van een diergesprek betreft, daar sta ik zéker wel open voor.
Als je me daar verder advies in zou kunnen verstrekken, héél graag. Als het goed is vind je mijn mailadres bij mijn naam.
Bedankt.
_______
Herman
"Art in Nature - Nature is Art"

Karin Haneveer schreef op dinsdag 19 augustus 2008, 12:21:

Ik denk dat het bij Veldre hoofdzakelijk "iets van haar" is.
Veldre is zéér op zichzelf. Dit lijkt me niet moeilijk gezien haar afkomst én 4 jaar steppeleven.
Veldre is daardoor ook gehard, fysiek én mentaal - die indruk geeft ze althans.
Door haar "foute" opvoeding heeft ze ook nog eens geleerd dat ze de mens niet nodig heeft. Dat laat ze ook voortdurend duidelijk merken.
Het is exact zoals Eddy het beschrijft: "Laten we zeggen dat Veldre de mensen in haar buurt duld maar daarmee is alles ook gezegd."
Het zit in haar karakter, het zit in haar hele "zijn".
Vandaar dat ik niet wet of het iets met autisme te maken heeft, of dat Veldre gewoon maar een ruwe "bolster - blanke pit" is (waar ik alleen nog maar de stekels van de bolster gevoeld heb).
_______
Herman
"Art in Nature - Nature is Art"

clarissa ruijgrok schreef op dinsdag 19 augustus 2008, 12:21:

Vorige zaterdag zijn we opnieuw gaan rijden. We zouden het rustig aan doen, maar we zouden de confrontatie niet uit de weg gaan.
We zijn op stap gegaan met 3 paarden en 1 fietser.
Vóór ons vertrek stelde Pieter ook voor om bachbloesem te gebruiken. Eerst 3 x gespray op Veldre's tong, daarna ikzelf ook een portie.
Of het geholpen heeft weet ik niet. Ikzelf heb me redelijk rustig kunnen houden (al waren er spannende momenten).
Bij Veldre voelde ik soms ook wel spanning opkomen, maar zonder verder gevolg.
We zijn overigens koeien gaan opzoeken. Pieter had het lumineuse idee om met Veldre uiteindelijk een koeienstal binnen te wandelen, en haar zo te confronteren met deze beangstigende monsters.
Veldre gaf geen krimp. Na enkele minuutjes al stond ze gewoon neus aan neus het hooi van de koeien op te vreten.

Ik wil niet echt opbieden wie het meest moeilijke paard zou hebben, maar ik denk écht dat er géén vergelijk mogelijk is met Veldre.
Zij is nooit een droomkoningin waar je onder door zou kunnen lopen. En haar stemming kan omslaan in minder dan 1 seconde. Probleem is dat ze dan haast niet meer te kalmeren is.
Bedankt voor de link naar de site over bachbloesem remedies.

Ik ben er ook nog niet zeker van of het gebruik van "kalmerende" remedies ook effect hebben bij Veldre.
Ik herinner me nog, toen ze voor de eerste keer bekapt werd, was ze zó hevig dat we haar een tranquiliser hebben moeten geven. En zelfs daar heeft ze zich doorheen gevochten.
_______
Herman
"Art in Nature - Nature is Art"